มหาวิทยาลัยมีการดำเนินงานตามแผนยุทธศาสตร์ 5 ปี (แผนยุทธศาสตร์ 2566-2570) ที่คลอบคลุมถึงการกำกับดูแล  การศึกษา และการวางแผนด้านดูแลสิ่งแวดล้อมที่เกี่ยวกับพืชและสัตว์เพื่อให้เกิดการอนุรักษ์สิ่งแวดล้อมในองค์รวมอย่างยั่งยืน  โดยมหาวิทยาลัยมีการส่งเสริม สนับสนุนและจัดกิจกรรม  การเฝ้าระวังการคุกคามของสัตว์พื้นถิ่นที่มีความเสี่ยงต่อการกระทบสมดุลหรือการเกิดภัยคุกคามต่อสัตว์ใน IUCN Red Listed species ผ่านกลการบริการวิชาการ และการดำเนินงานภายใต้ความร่วมมือกับหน่วยงานท้องถิ่นในเขตรับผิดชอบของมหาวิทยาลัย ในรูปแบบต่างๆ ดังนี้

มหาวิทยาลัยเข้าร่วมสนองพระราชดำริโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี (อพ.สธ.) มีกิจกรรมสำรวจทรัพยากรพืชท้องถิ่นในป่าชุมชนร่วมกับองค์กรปกครองส่วนท้องถิ่น พร้อมทั้งรายงานสถานภาพด้านการอนุรักษ์ตาม IUCN Red list เพื่อให้ข้อมูลส่งเสริมความสำคัญของการอนุรักษ์ทรัพยากรพืชในท้องถิ่นอย่างต่อเนื่องภายใต้การทำงานของโครงการอนุรักษ์พันธุกรรมพืชอันเนื่องมาจากพระราชดำริฯ  (Plant Genetic Conservation Project Under the Royal Initiation of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn; RSPG)

การดำเนินงานภายใต้การกำกับดูแลของคณะกรรมการกำกับดูแลการดำเนินการต่อสัตว์เพื่องานทางวิทยาศาสตร์ (Institute Animal Care and Use Committee) ของมหาวิทยาลัย มีหน้าที่ในการกำกับและติดตามการใช้สัตว์เพื่องานทางวิทยาศาสตร์ในรูปแบบต่างๆในสถาบันให้เกิดความสมดุลระหว่างจัดการเรียนการสอน การใช้ประโยชน์จากพื้นที่ เพื่อลดผลกระทบต่อความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น  ในรอบปีการศึกษา 2566 มหาวิทยาลัยได้สนับสนุนการจัดกิจกรรมต่างๆ

1. โครงการบริการวิชาการแก่ชุมชน 

เมื่อวันที่ 25 มีนาคม 2566 สมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าจุฬาภรณวลัยลักษณ์ อัครราชกุมารี กรมพระศรีสวางควัฒน วรขัตติยราชนารี เสด็จไปยังมหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา อำเภอเมืองนครราชสีมา จังหวัดนครราชสีมา ทรงออกหน่วยแพทย์พระราชทานและหน่วยสัตวแพทย์อาสาจุฬาภรณ์ โดยโปรดให้หน่วยแพทย์อาสาสมเด็จพระศรีนครินทราบรมราชชนนี หรือ พอ.สว.นครราชสีมา ซึ่งโปรดให้ พอ.สว.จังหวัดนครราชสีมา ประกอบด้วย แพทย์ พยาบาล และเจ้าหน้าที่จากสำนักงานสาธารณสุขจังหวัดนครราชสีมา, โรงพยาบาลมหาราชนครราชสีมา, โรงพยาบาลเทพรัตน์นครราชสีมาและหน่วยงานในสังกัด, ศูนย์อนามัยที่ 9 นครราชสีมา, คลินิกอบอุ่นมหาชัย และสาธารณสุขอำเภอเมืองนครราชสีมาและหน่วยงานในสังกัด ออกหน่วยให้บริการตรวจรักษาแก่ประชาชน มีการจัดให้การอบรมให้ความรู้แก่ผู้นำชุมชนเรื่องโรคพิษสุนัขบ้า สร้างความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคพิษสุนัขบ้าสำหรับนำไปเผยแพร่แก่ประชาชนเพื่อช่วยลดปัญหาสุนัขจรจัด และโรคพิษสุนัขบ้าในสัตว์เลี้ยง พร้อมขับเคลื่อน การมีส่วนร่วมของภาคีเครือข่าย ทุกภาคส่วนในการกำจัดโรคพิษสุนัขบ้าให้หมดไป ตามแผนยุทธศาสตร์การดำเนินโครงการสัตว์ปลอดโรค  คนปลอดภัย จากโรคพิษสุนัขบ้า ตามพระปณิธาน (ภาพกิจกรรมการบริการวิชาการ วันที่ 25 มีนาคม 2566)

โครงการบริการวิชาการการควบคุมสัตว์ท้องถิ่นในพื้นที่มหาวิทยาลัยในช่วงงานพิธีการพระราชทานปริญญาบัตร 21-25 สิงหาคม 2567 ดำเนินงานภายใต้งานจริยธรรมในสัตว์ฯ และดูแลโดยสาขาวิชาเทคนิคการสัตวแพทย์ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี 

นอกจากนี้มหาวิทยาลัยยังมีการส่งเสริมการอนุรักษ์อย่างยั่งยืนและการใช้ประโยชน์ที่ดิน/ป่าไม้เพื่อลดผลกระทบต่อสัตว์พื้นถิ่นที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์อย่างยั่งยืนภายใต้ยุทธศาสตร์นยุทธศาสตร์ NRRU พ.ศ. 2566-2570 โดยดำเนินกิจกรรมผ่านบันทึกข้อตกลงความร่วมมือด้านการฟื้นฟู ป่าต้นนํ้า ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ณ เขตป่าสงวนแห่งชาติป่าหนองเต็ง-จักราช อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครราชสีมา สำหรับสนับสนุนการเรียนการสอน การอบรมถ่ายทอดองค์ความรู้พัฒนาศักยภาพครือข่ายนักอนุรักษ์และการทำวิจัย ด้านนิเวศวิทยาป่าไม้และสิ่งแวดล้อม เมื่อวันที่ 25 กันยายน พ.ศ. 2566 ระหว่างคณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา กับศูนย์ป่าไม้นครราชสีมา สังกัดสำนักจัดการทรัพยากรป่าไม้ที่ 8 (นครราชสีมา) กรมป่าไม้ เพื่อถ่ายทอดความรู้ อบรม จัดกิจกรรมกระบวนการปลูกฝังทัศนคติที่ดีต่อการอนุรักษ์ ให้เกิดการหวงแหนทรัพยากรป่าไม้และสิ่งแวดล้อม 

โครงการ "สัตว์ปลอดโรค คนปลอดภัยจากโรคพิษสุนัขบ้า" โดยนักศึกษาและคณาจารย์สาขาวิชาเทคนิคการสัตวแพทย์ ได้ร่วมให้บริการในกิจกรรมการฉีดวัคซีนป้องกันโรคพิษสุนัขบ้าและทำหมันให้กับแมวและสุนัขจรจัด รวมถึงการให้ความรู้เกี่ยวกับอันตรายและการป้องกันการระบาดของโรคพิษสุนัขบ้า ในเขตพื้นที่ อบต.งิ้ว อ.ห้วยแถลง จ. นครราชสีมา  ในวันที 15 มีนาคม 2567 สาขาวิชาเทคนิคการสัตวแพทย์ ร่วมกับ องค์การบริหารส่วนตำบลงิ้ว และปศุสัตว์อำเภอห้วยแถลง จ.นครราชสีมา  ซึ่งการจัดกิจกรรมต่างๆที่คลอบคลุม IUCN Red Listed species มหาวิทยาลัยได้มีการดำเนินงานภายใต้การกำกับดูแลของหน่วยงานจริยธรรมการวิจัยในสัตว์เพื่องานทางวิทยาศาสตร์ (Animals Ethics) มหาวิทยาลัยราชภัฏนครราชสีมา ดำเนินการโดยสถาบันวิจัย มีหน้าที่ในการกำกับและติดตามการใช้สัตว์เพื่องานทางวิทยาศาสตร์ในรูปแบบต่างๆในสถาบันให้เกิดความสมดุลระหว่างจัดการเรียนการสอน การใช้ประโยชน์จากพื้นที่ เพื่อลดผลกระทบต่อความหลากหลายทางชีวภาพในท้องถิ่น 

การจัดการเรียนการสอนที่เกี่ยวข้องกับความหลากหลายของพืชและสัตว์ นอกจากนี้มหาวิทยาลัยยังมีการจัดการเรียนการสอนที่สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ะยะ 5 ปี (พ.ศ. 2566-2570) มีสาระและกิจกรรมการเรียนการสอนที่คลอบคลุมการศึกษาความหลากหลายทางธรรมชาติ พฤติกรรมและคววามต้องการพื้นฐานตามธรรมชาติของสัตว์ในแต่ละสายพันธุ์ รวมถึงการเฝ้าระวังสถานะของสายพันธุ์สัตว์ที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ตาม IUCN Red Listed โดยในปีการศึกษา 2566 มีการเปิดสอนรายวิชาที่เกี่ยวข้อง ได้แก่ วิชาการเลี้ยงและการจัดการสัตว์ชนิดพิเศษ (429456) หลักการผลิตสัตว์พื้นฐาน (429254) พฤติกรรมและการบังคับสัตว์ (429152) การจัดการสุขภาพและสวัสดิภาพสัตว์ (426251) หลักการผลิตสัตว์พื้นฐาน(429152)  

อีกทั้งมีงานวิจัยเรื่อง “ความหลากชนิดของพรรณไม้ในพื้นที่ป่าภูห้วยทราย อําเภอครบุรี จังหวัดนครราชสีมา” ซึ่งผลการวิจัยพบความหลากชนิดของพรรณไม้ และรูปแบบการใช้ประโยชน์ของชาวบ้านในพื้นที่ ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างมากต่อการนำข้อมูลมาจัดทําข้อมูลพื้นฐานของพรรณไม้ในป่าภูห้วยทรายและใช้เป็นแนวทางในการกำหนดนโยบายการอนุรักษ์สิ่งมีชีวิตที่ได้รับผลกระทบตามแนว IUCN Red list เพื่อให้เกิดความหลากหลายทางชีวภาพในพื้นที่อย่างยั่งยืน 

1. การดำเนินงานตาม บันทึกข้อตกลงความร่วมมือด้านการฟื้นฟู ป่าต้นนํ้า ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ณ เขตป่าสงวนแห่งชาติป่าหนองเต็ง-จักราช อำเภอเฉลิมพระเกียรติ จังหวัดนครราชสีมา

2.การสำรวจพรรณไม้วัดป่าภูแสงทองเพียงฟ้า ต.หนองสาหร่าย อ.สีคิ้ว จ.นครราชสีมา นำโดย รศ.ดร.ณภัทร น้อยน้ำใส  สาขาวิชาวิทยาศาสตร์สิ่งแวดล้อม คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี (19 สค. 2566)

3. งานวิจัยเรื่อง “ความหลากชนิดของพรรณไม้ในพื้นที่ป่าภูห้วยทราย อําเภอครบุรีจังหวัดนครราชสีมา”

4. การเรียนการสอนที่สอดคล้องกับแผนยุทธศาสตร์ะยะ 5 ปี (พ.ศ. 2566-2570)

มีสาระและกิจกรรมการเรียนการสอนที่คลอบคลุมการศึกษาความหลากหลายทางธรรมชาติ พฤติกรรมและคววามต้องการพื้นฐานตามธรรมชาติของสัตว์ในแต่ละสายพันธุ์ รวมถึงการเฝ้าระวังสถานะของสายพันธุ์สัตว์ที่มีความเสี่ยงต่อการสูญพันธุ์ ตาม IUCN Red Listed

429456-65  การเลี้ยงและการจัดการสัตว์ชนิดพิเศษ

429254-65 หลักการผลิตสัตว์พื้นฐาน

429152-65 พฤติกรรมและการบังคับสัตว์

426251-65 การจัดการสุขภาพและสวัสดิภาพสัตว์   

การจัดการเรียนการสอนผ่านโปรแกรม iNaturalist